Dezynfekcja wody i systemy zwalczania bakterii Legionella

Dezynfekcja wody jest stosowana w celu zapewnienia bezpieczeństwa mikrobiologicznego. Musi być stosowana w przypadku uzdatniania wód powierzchniowych, natomiast w przypadku wód podziemnych, wolnych od patogenów, powinna zabezpieczać uzdatnioną wodę przed skażeniem wtórnym.

Dezynfekcja może być prowadzona różnymi metodami zarówno fizykochemicznymi, jak i chemicznymi. W praktyce często łączy się te metody:

• termiczna - pasteryzacja dezaktywuje mikroorganizmy, prowadząc do denaturacji białek;

• ultradźwiękowa - prowadzone za pomocą fal o częstotliwości powyżej 20 kHz silnie oddziałujących na żywe bakterie. Mechanizm działania ultradźwięków opiera się na zjawisku kawitacji, tj. rozrywaniu komórki od wewnątrz na skutek wytworzenia w niej pęcherzyków gazu;

• promieniami UV - metoda ta nie powoduje zmian chemicznych, ale woda musi być bardzo klarowna, bo inaczej promienie odbijają się od cząsteczek zawiesin i koloidów. Promieniowanie działa miejscowo. Wadą metody jest brak zabezpieczenia przed wtórnym skażeniem;

• chemia - dozując dwutlenek chloru lub kwas podchlorawy.

Bakteria legionella wywołuje choroby układu oddechowego, znane jako legionellozy. Ta bakteria występuje na całym świecie. Najbardziej narażone na jej pojawienie się są ciepłe i wilgotne miejsca, czyli środowiska wodne lub mokra gleba.

Źródłem zakażenia pałeczkami Legionella w obiektach mogą być instalacje ciepłej wody, instalacje klimatyzacyjne, ale także nawilżacze powietrza, baseny, sitka prysznicowe, zawory czerpalne, wieże chłodnicze, myjnie, turbiny dentystyczne, urządzenia do wspomagania oddychania, itp. Rozwojowi bakterii sprzyja temperatura w zakresie 25-45 °C (optymalna temperatura do ich wzrostu wynosi 38 °C), niskie stężenie dezynfekantów, zastoiny wody i czynniki biotyczne, takie jak obecność innych mikroorganizmów lub biofilmu.

W chwili obecnej jest zwalczanie Legionelli jednym z największych wyzwań dla zarządców i właścicieli wielu dużych obiektów oraz budynków. Problem stanowią zwłaszcza stare i skomplikowane systemów rozprowadzenia ciepłej wody użytkowej. Najczęściej w nich dochodzi do rozwoju bakterii.

Jednym z podstawowych sposobów zwalczania Legionelli jest dezynfekcja termiczna, czyli tzw. przegrzewanie instalacji. Niestety, jej efekt jest krótkotrwały lub koszty jej przeprowadzenia są niewspółmierne do osiąganych efektów. Watersystem ma w swojej ofercie rozwiązania, które znacznie bardziej przyczynią się do skutecznych wyników.

Z pewnością bardziej efektywną metodą dezynfekcji wody pitnej jest dozowanie dwutlenku chloru (ClO₂). Eliminuje on bakterie, zarodniki i niezawodnie zabija Legionellę. Dwutlenek chloru ma znacznie silniejszy efekt dezynfekcyjny niż chlor i to w szerokim zakresie pH. Przy zastosowaniu dwutlenku chloru nie powstają żadne niebezpieczne produkty uboczne (THM, dioksyny, chlorofenole itp.).

Dwutlenek chloru jest powszechnie stosowany na miejskich i lokalnych stacjach uzdatniania wody pitnej, często w kombinacji z lampami UV. Takie lampy dezynfekują wodę “lokalnie”, dwutlenek chloru jest skuteczny na całej długości rurociągu i dociera również do oddalonych punktów poboru wody. Dodatkowo eliminuje warstwę biologiczną (biofilm), który jest “siedliskiem i schronem” milionów różnych, w tym niebezpiecznych bakterii. Dezynfekcja dwutlenkiem chloru ma długotrwały efekt, natomiast środek ten idealnie nadaje się również do dezynfekcji “szokowej” lub jednorazowej.

ClO₂ gwarantuje usunięcie pojedynczych pałeczek Legionelli nawet w stosunkowo niskich stężeniach: 0,1 – 0,2 mg ClO2/l dla wody zimnej, a 0,35 mg ClO2/l w systemach gorącej wody. To polecana przez specjalistów metoda dezyfenkcji.